W dniu 15 listopada 2024 r. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar, we współpracy z szefami resortów infrastruktury i spraw wewnętrznych, zapowiedział nowelizacje Kodeksu karnego, Kodeksu wykroczeń oraz Prawa o ruchu drogowym. Nowe regulacje przewidują między innymi zaostrzenie kar za jazdę pod wpływem alkoholu, wprowadzenie nowego typu przestępstw, takich jak zabójstwo drogowe, oraz zaostrzenie przepisów dotyczących brawurowej jazdy. Według Ministra sprawiedliwości te zmiany są niczym innym jak reakcją na nieodpowiedzialne zachowanie kierowców i mają na celu poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. W ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy tego roku na polskich drogach doszło do ponad 16 tysięcy wypadków, w których zginęło blisko 1,5 tysiąca osób, a ponad 19 tysięcy zostało rannych. Policja odnotowała także 290 tysięcy kolizji.
Jednym z kluczowych rozwiązań ma być wprowadzenie możliwości orzekania dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów dla osób, które łamią sądowy zakaz kierowania pojazdami. Minister Adam Bodnar zaznaczył, że kierowcy tacy będą mogli ubiegać się o odzyskanie uprawnień dopiero po upływie pięciu lat od orzeczenia zakazu. Dodatkowo, sądy będą zobowiązane do dokładnej weryfikacji wcześniej wydanych wyroków, aby uniknąć nakładania się zakazów.
– Chcemy przesądzić wyraźnie, że jeżeli ktoś łamie sądowy zakaz prowadzenia pojazdów (…), to żeby istniała możliwość orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów – powiedział.
Nowe regulacje przewidują:
“Jeżeli sprawca ma od 0,5 do 1,5 promila alkoholu we krwi lub ma zakaz prowadzenia pojazdów, to wtedy sąd może orzec przepadek pojazdu“. Jak wskazano, jeśli jest to powyżej 1,5 promila, sąd ma obowiązek to zrobić“. W przypadku tych kierowców, którzy kierują pojazdami pod wpływem alkoholu powyżej 1,5 promila we krwi, chcemy także ustawowo wprowadzić w Kodeksie karnym ograniczenie możliwości zawieszenia kary pozbawienia wolności“.
Kierowcy, którzy prowadzą pojazdy pod wpływem alkoholu lub łamią zakaz prowadzenia pojazdów, muszą liczyć się z surowymi konsekwencjami. Przepadek pojazdu obejmie również sytuacje uczestnictwa w nielegalnych wyścigach samochodowych lub “driftowania“. W takich przypadkach sądy będą mogły orzekać przepadek pojazdów uczestników jako środek zapobiegawczy i dyscyplinujący.
Wprowadzone mają zostać nowe kategorie przestępstw oraz zaostrzenie kary za brawurowe zachowania na drodze:
Zmiany obejmą także młodych kierowców:
Nowelizacja przepisów przewiduje także:
Podjęcie działań przeciwko recydywie, brawurze i nielegalnym aktywnościom drogowym to krok w dobrą stronę, jednak kluczowe będzie ich skuteczne wdrożenie i egzekwowanie.Zaproponowane regulacje mogą wydawać się wyważone, aczkolwiek wymagają dopracowania w szczegółach, takich jak mechanizmy odwoławcze czy działania edukacyjne. Niewątpliwie koniecznym będzie monitorowanie efektywności tych zmian i wprowadzanie korekty, jeśli nie przyniosą oczekiwanych rezultatów. W naszej ocenie wyzwaniem zapowiadanej nowelizacji przepisów może być udzielenie odpowiedzi na istotne pytania i zastrzeżenia takie jak: obawy o skuteczność egzekwowania przepisów, ponieważ wprowadzenie surowych przepisów nie zawsze idzie w parze z ich skutecznym egzekwowaniem. Bez wystarczającej liczby patroli drogowych, odpowiedniego wyposażenia policji czy sprawnych procedur sądowych przepisy mogą nie przynieść oczekiwanych rezultatów. Podobnie istotnym, jak nie najistotniejszym będzie zracjonalizowane wdrożenie przepisów wykonawczych, bowiem przepadek pojazdu w określonych sytuacjach (np. prowadzenie pod wpływem alkoholu) może budzić kontrowersje, szczególnie gdy pojazd nie należy do osoby popełniającej przestępstwo (np. pojazd firmowy lub użyczony). Koniecznym zatem jest wprowadzenie jasne i precyzyjnych kryteriów, a nadto instrumentów odwoławczych. Zmiany w przepisach, nie powinny polegać wyłącznie na zaostrzaniu kar, ponieważ równie istotnym aspektem jest element prewencji. To właśnie edukacja społeczeństwa, kampanie społeczne i informacyjne mogą być równie skuteczne w zwiększaniu bezpieczeństwa na drogach, w szczególności jeżeli idą w parze ze zmianami nowelizacyjnymi.
Można powiedzieć, że od 4 czerwca 2024 r. sytuacja osób, wobec których orzeczono dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, uległa zmianie. Trybunał Konstytucyjny, w wyroku o sygnaturze SK 22/21, uznał za niezgodny z Konstytucją art. 42 § 3 Kodeksu karnego w zakresie, w jakim narzucał obowiązek orzekania dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w określonych przypadkach. Co to oznacza?
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego stał się przełomowy dla kierowców, wobec których w przeszłości sądy orzekły dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów za przestępstwa takie jak:
Dzięki temu wyrokowi osoby, które wcześniej zostały objęte dożywotnim zakazem, mają szansę odzyskać swoje uprawnienia do kierowania pojazdami.
Odpowiedź na to pytanie przynosi nam przepis 540 § 2 Kodeksu postępowania karnego. Przepis ten przewiduje, że postępowanie można wznowić na korzyść skazanego, jeśli Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją przepisu, na podstawie którego wydano orzeczenie.
“§2 Postępowanie wznawia się na korzyść strony, jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie; wznowienie nie może nastąpić na niekorzyść oskarżonego.“
Wniosek o wznowienie postępowania powinien być sporządzony przez profesjonalnego pełnomocnika, np. adwokata, ponieważ niespełnienie wymogów formalnych będzie skutkować odmową rozpoznania sprawy. Właściwym sądem do rozpoznania takiego wniosku jest sąd okręgowy, a w przypadku postępowań zakończonych na poziomie sądu okręgowego – sąd apelacyjny.
Chociaż wyrok Trybunału Konstytucyjnego otwiera możliwość zmiany wcześniejszych orzeczeń, nie jest to automatyczne. Oto, co warto wiedzieć:
Proces wznowienia postępowania karnego wymaga precyzyjnej znajomości przepisów oraz odpowiedniej argumentacji. Adwokat nie tylko pomoże w sporządzeniu wniosku, ale także będzie reprezentować interesy klienta przed sądem. Samodzielne złożenie wniosku bez spełnienia wymagań formalnych może zakończyć się jego odrzuceniem, co wydłuży czas postępowania.
Jeśli zostałeś objęty zakazem prowadzenia pojazdów i poszukujesz skutecznej pomocy w sprawach karnych w Łodzi lub Pabianicach, zapraszamy do naszej kancelarii adwokackiej. Oferujemy profesjonalne wsparcie w sprawach karnych związanych z przestępstwami komunikacyjnymi oraz pomoc w odzyskaniu prawa jazdy.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. otwiera nowe możliwości dla kierowców objętych dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów. Jeśli chcesz skorzystać z tego prawa, skontaktuj się z nami – Kancelarią Adwokacką Niedziałkowscy w Łodzi i Pabianicach. Nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci w przygotowaniu wniosku oraz przeprowadzą Cię przez cały proces odzyskiwania prawa jazdy.
ul. Żeligowskiego 42/3, Łódź
Zobacz na mapie >>
filia: ul. Lutomierska 2/1, Pabianice
Zobacz na mapie >>
509 359 397
kontakt@kancelarianiedzialkowscy.pl