Zachowek – przedawnienie

Co to jest zachowek?

Zachowek to instytucja prawna zapewniająca ochronę najbliższym członkom rodziny spadkodawcy, którzy:

• nie zostali uwzględnieni w testamencie lub
• otrzymali mniej, niż wynikałoby to z przepisów dotyczących spadkobrania.

Zachowek może być też należny, gdy spadkodawca za życia rozdysponował znaczną częścią majątku, dokonując darowizn, które wpłynęły na wielkość jego majątku spadkowego (pomniejszając go).

Zachowek, będący roszczeniem o zapłatę pewnej sumy pieniężnej, może być dochodzony przez spadkobierców należących wyłącznie do członków najbliższej rodziny.

Komu należy się zachowek?

Zachowek przysługuje:

• zstępnym (np. dzieciom),
• małżonkowi oraz
• rodzicom spadkodawcy,

którzy mieliby prawa do dziedziczenia na mocy przepisów ustawowych.

Przedawnienie roszczenia o zachowek – ile wynosi i jak je wyliczyć?

Zgodnie z art. 1007 Kodeksu Cywilnego:

Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat 5 od otwarcia spadku.

Powyższe brzmienie przepisu oznacza jednak, że rozpoczęcie biegu tych 5 lat można liczyć różnie, w zależności od indywidualnego przypadku. Termin „otwarcia spadku” może mieć bowiem różne znaczenie.

Stanowi on, że roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od:

• dnia ogłoszenia testamentu lub
• dnia otwarcia spadku – w stosunku do osób, które zostały obdarowane przez spadkodawcę oraz tych, które otrzymały zapis windykacyjny.

Co znaczy „dzień otwarcia spadku”?

Dzień otwarcia spadku” to co do zasady data śmierci spadkodawcy.

Co znaczy i kiedy następuje otwarcie i ogłoszenie testamentu?

Otwarcie i ogłoszenie testamentu wykonuje sąd albo notariusz – gdy posiadają dowód śmierci spadkodawcy (najczęściej w postaci aktu zgonu).

Czy można przerwać bieg przedawnienia zachowku?

Przedawnienie zachowku może zostać przerwane przez różne czynności.

Przykładem będzie sytuacja, gdy podejmiesz jakiekolwiek działania prawne przed sądem lub innym organem odpowiedzialnym za rozpatrywanie i egzekwowanie roszczeń (albo sądem polubownym).

Innym takim przykładem jest uznanie roszczenia o zachowek przez osobę, przeciwko której przysługuje to roszczenie spadkobiercy, np. pisemnie oświadczy, że zobowiązuje się do zapłaty tytułem zachowku. 

Każde takie działanie powoduje, że termin przedawnienia zaczyna biec na nowo (od początku). 

Jeżeli masz więcej pytań lub pojawiły się wątpliwości, zapraszamy do kontaktu celem uzyskania pomocy prawnej w naszej Kancelarii Adwokackiej w Łodzi lub Kancelarii Adwokackiej w Pabianicach.