Co zrobić, gdy prokuratura odmówi wszczęcia postępowania albo umorzy postępowanie?

Gdy po złożeniu zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa organy ścigania odmówią wszczęcia postępowania (śledztwa, dochodzenia) lub je umorzą, możliwością dla pokrzywdzonego jest wniesienie tzw. subsydiarnego aktu oskarżenia. 

W tym celu pokrzywdzony jest jednak zobowiązany do skorzystania z pomocy prawnej, albowiem zgodnie z przepisami, taki akt może zostać sporządzony i podpisany wyłącznie przez adwokata (lub innego fachowego pełnomocnika).

Co to jest subsydiarny akt oskarżenia?

Kiedy można wnieść subsydiarny akt oskarżenia?

Aby skutecznie wnieść subsydiarny akt oskarżenia do sądu, należy zachować określone wymogi. Szczegółowo reguluje je kodeks postępowania karnego.

Po pierwsze, zarzucany sprawcy czyn zabroniony musi podlegać ściganiu publicznemu lub na wniosek.

Po drugie, w pierwszej kolejności należy wyczerpać inne kroki prawne przysługujące pokrzywdzonemu na etapie postępowania przygotowawczego. 

W praktyce procedura przed wniesieniem ww. aktu wygląda następująco:

1. organ ścigania wydał postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia,
2. pokrzywdzony następnie wniósł do sądu zażalenie na to postanowienie,
3. konieczne przy tym jest, aby sąd uchylił postanowienie odmowie wszczęcia śledztwa lub umorzeniu postępowania i przekazał sprawę do dalszego prowadzenia prokuratorowi lub organowi ścigania,
4. organ prowadzący postępowanie musi ponownie wydać decyzję o odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia,
5. pokrzywdzony wniósł kolejne zażalenie (tym razem do prokuratora nadrzędnego). ,
6. prokurator nadrzędny utrzymał w mocy postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia,
7. dopiero wtedy pokrzywdzony może wnieść subsydiarny akt oskarżenia do sądu.

Termin na złożenie subsydiarnego aktu oskarżenia

Decydując się na wniesienie subsydiarnego aktu oskarżenia, konieczne jest zachowanie do tego ustawowego terminu. Jest to bowiem termin prekluzyjny, co oznacza, że nie podlega on przewróceniu, nawet jeżeli do jego uchybienia doszło bez winy pokrzywdzonego.

Pokrzywdzony może w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia
o postanowieniu prokuratora nadrzędnego o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia wnieść subsydiarny akt oskarżenia do sądu.

Koszt subsydiarnego aktu oskarżenia

Opłata od subsydiarnego aktu oskarżenia wynosi 300 zł. 

Należy ją wnieść przed lub równocześnie z jego złożeniem (należy do niego dołączyć dowód ww. wpłaty).